Y mis hwn mae Hilary Williams yn myfyrio ar yr angen i foderneiddio ein sefydliadau.
Mae Cymru’n edrych ar ei gorau ym mis Mehefin ac, fel y mae llawer o bobl yn gwybod, rwyf wrth fy modd yn dianc i’r corneli cudd tawel a chrwydro’r bryniau, yr afonydd a’r dyffrynnoedd cudd. Rydym wedi cynllunio mwy o ymweliadau Cyswllt, ond yn gyntaf, pwy a wyddai mai’r digwyddiad poblogaidd ar galendr meddygon yr haf hwn oedd Symposiwm Haf Cymdeithas Meddygon Acíwt Cymru (WAPS) ym Modelwyddan, gogledd Cymru?
Cyfle i roi lle canolog i feddygaeth acíwt
Mae bod yn rhan o gymuned ehangach a rhwydwaith o feddygon yn rhywbeth rydw i wir yn ei werthfawrogi, ond beth mae hynny'n ei olygu ar gyfer 2024? Roedd cymdeithasau colegol yn ffynnu yn y gorffennol, ond roedd disgleirdeb yn aml yn gysylltiedig â rheolau hynafol, nepotistiaeth, hierarchaethau ac allgáu. Mae’n bryd moderneiddio ac rwy’n meddwl bod WAPS yn paratoi’r ffordd i bob un ohonom.
Mae WAPS yn cael ei redeg gan glinigwyr ar gyfer clinigwyr a dechreuodd 10 mlynedd yn ôl i annog ac i gefnogi hyfforddeion ac i godi proffil meddygaeth acíwt yng Nghymru. Ymunais â’r symposiwm – ei thema eleni oedd ‘NICE a heriol: gofal acíwt yn 2024 a thu hwnt’ – ar ddiwrnod olaf yr wythnos wedi’i neilltuo i hyfforddiant mewn meddygaeth fewnol acíwt (AIM). Gwnaethant lwyddo i gael cymaint o lywyddion presennol, cyn-lywyddion a darpar lywyddion SAM â phosibl i mewn, ac fe wnaethant ychwanegu cynghorwyr rhanbarthol yr RCP ac is-lywyddion presennol a gorffennol Cymru hefyd! Rwy’n falch iawn o ddweud nad oedd unrhyw lynu at seremonïau na hierarchaethau ac roedd yn wych gweld yr ystafell gyfan – o hyfforddeion meddygaeth fewnol i athrawon wedi ymddeol – yn dadlau, yn herio, yn chwerthin, yn gwenu ac yn ein hatgoffa sut mae dysgu gyda’n gilydd yn gweithio.
Diolch am y gwahoddiad WAPS, ac am yr atgof gwych o bŵer cydweithio a gwaith tîm.
Ond a oedd yna rywfaint o wahaniaeth barn yn yr ystafell ar rôl canllawiau, bwndeli, a llwybrau mewn gofal clinigol bob dydd? Rwy'n cael fy nhemtio'n fawr i gyfaddef ei fod yn ôl pob tebyg yn ôl oedran a blynyddoedd yn y swydd. Mae canllawiau NICE cyfredol bob amser yn ddefnyddiol. Yn fy swydd fy hun, mae'n wych gweld canllaw NICE wedi'i ddiweddaru ar fetastasis asgwrn cefn a chywasgiad metastatig llinyn y cefn, gyda diweddariad arbennig o ddefnyddiol ar sut i reoli metastasis asgwrn cefn gyda dirywiad niwrolegol a hebddo, a lle bo modd, sut i cadw pobl yn symudol. Ond yn y pen draw, mae hanes da iawn yn allweddol yma (ble mae'r poen a pha mor hir y mae wedi bod yno, a wyddys bod asgwrn wedi'i gynnwys yn flaenorol?) yn ogystal â chydnabod yr hyn y mae'r person yn ei ddeall a'i ddymuno.
Ond er bod angen yr eglurder y mae canllawiau a rhestrau gwirio yn ei ddarparu, ni allant fyth gymryd lle profiad clinigol a enillwyd drwy waith caled, a gwerthusiad gofalus o'r claf sydd gyda chi. Gadewch i ni roi ein cleifion yn ganolog, a deall eu cyflyrau lluosog a'u hanghenion iechyd ehangach. Mae NICE yn darparu safonau gofal clir yn y DU, ond ennill profiad o wneud penderfyniadau cytbwys a gwerthuso’r canllawiau yng nghyd-destun claf cyfan yw’r safon aur go iawn y dylem i gyd anelu ati.
Roedd yn wych cael y drafodaeth hon a chlywed bod hyn yn cael ei gydnabod wrth i hyfforddeion ddod yn uwch. Yn ogystal â mynd drwy'r angen cynyddol i dicio gweithdrefnau ac asesu, mae’n rhaid inni sicrhau bod ffocws cyfartal ar ennill profiad fel uwch benderfynwyr gan fod bywyd y tu hwnt i'r rhestr tasgau a'r bwndeli.
Rôl yr uwch swyddog penderfyniadau
Rwyf wedi bod yn meddwl llawer yn ddiweddar am rôl yr uwch swyddog penderfynu mewn tîm gofal iechyd. Mae hwn yn bwnc llosg mewn llawer o ysbytai ar draws y wlad wrth i’r ddadl am rôl gweithwyr proffesiynol cyswllt meddygol barhau. I mi, mae'n ymwneud â chael trosolwg o daith y claf. A ydym yn cael ein cydnabod yn llawn am lefel y cyfrifoldeb meddygol-cyfreithiol yr ydym yn ei ysgwyddo? Byddai gennyf ddiddordeb mawr mewn clywed eich barn am ein rôl a’n cyfrifoldebau fel arweinwyr meddygol ac uwch benderfynwyr. Cysylltwch os gwelwch yn dda!
Colled drist iawn i ni gyd
Fel y gŵyr llawer ohonoch, gwnaethom golli’r Athro Gareth Llewelyn yn y gwanwyn eleni. Ymunais â llawer o hen ffrindiau o bob rhan o gymuned feddygon Cymru yn ei seremoni goffa y mis hwn. Roedd Gareth ymhlith y meddygon gorau. Roedd ganddo'r cyfuniad hollbwysig o feddwl craff, trwyadl ac ymholgar ynghyd â gallu real iawn i gysylltu â chleifion a chydweithwyr fel ei gilydd. Roeddwn i bob amser yn teimlo bod Gareth, yn y bôn, yn mwynhau pobl – roedd yn gwrando, yn rhoi sicrwydd, ac roedd yn poeni’n fawr am y rhai o’i gwmpas a’r gymuned o feddygon yng Nghymru. Byddwn yn gweld ei eisiau (a'i wên hyfryd) yn fawr iawn.
Cynnydd ar fynd i'r afael ag ymddygiad annerbyniol yn y gweithle
Ar bwnc arall, mae'r llanw'n newid o ran casineb at fenywod a bwlio yn ein proffesiwn. Ers ein llythyr agored ym mis Medi 2023, mae tîm yr RCP yng Nghymru yn gweithio’n galed i gyflawni. Mae cynnydd yn cael ei wneud. Yn ddiweddar, roeddwn yn falch o gwrdd â chyfarwyddwyr meddygol GIG Cymru a roddodd sicrwydd i mi eu bod yn deall yr ymddygiadau hyn a’u bod wedi ymrwymo i fynd i’r afael â hwy. Rwyf hefyd wedi cael gwahoddiad i ymuno â Grŵp Codi Llais Heb Ofn AaGIC a PGCGC sydd newydd ei ffurfio, ac roeddwn yn falch iawn o ymuno â chydweithwyr yn Llundain i gyflwyno gweithdy yn Medicine 24 (bydd darn ysgrifenedig yn y Sylwebaeth yn dilyn yr haf hwn – cadwch lygad allan!)
Fy addewid i chi i gyd
Yn olaf, fel un o swyddogion etholedig yr RCP, byddaf bob amser wedi ymrwymo i onestrwydd a thryloywder ym mhopeth a wnaf. Fy mlaenoriaeth yw rhoi ein haelodaeth yn gyntaf, gan ddarparu a datblygu gofal cleifion gwych yng nghanol ein coleg. Byddwn yn gwneud popeth o fewn ein gallu i roi’r wybodaeth ddiweddaraf i bawb a byddaf yn sicrhau ein bod yn parhau i gyflawni argymhellion y Gweithgor Bywyd Byr y bûm yn ei gadeirio.
Gofalwch amdanoch eich hun.
Dr Hilary Williams
Vice president for Wales
